همباشی (cohabitation) در لغت‌نامه‌ها و ریشه‌شناسی

Cohabitation از منظر ریشه‌شناسی

کلمه “Cohabitation”، ظاهراً در نیمه قرن پانزدهم میلادی با املای “cohabitacioun” وارد زبان انگلیسی شده و به دو شکل ریشه‌یابی شده است:

1 – ریشه در ادبیات قدیم فرانسه دارد و از کلمه  cohabitacion گرفته شده است. به معنای باهم زندگی کردن.

2- ریشه در ادبیات لاتین متأخّر دارد و از کلمه  cohabitationem گرفته شده است. در این حالت دارای دو جزء است: co به معنای “با، با‌هم” + habitare به معنای “زندگی کردن، ساکن شدن” که ریشه در زبانهای اولیّۀ هند و اروپائی دارد و احتمالا از “ghabh” به معنای “دادن، دریافت کردن” است.همباشی (cohabitation) در لعت‌نامه‌ها و ریشه‌شناسی

این لغت از دهه 40 قرن بیستم به معنای “وضعیتی از زندگی مشترک به عنوان زن و شوهر همراه با رابطه جنسی اما بدون منفعت ازدواج” به کار رفته است.[1]

بر اساس فرهنگ ریشه‌شناسی بارنهارت، واژه “Cohabiatation”  حدودا از سال 1454 میلادی به شکل اسم از زبان فرانسه میانه به معنای “با یکدیگر سکنی گزیدن” که آن نیز از زبان لاتین عاریه شده، وارد زبان انگلیسی شده است. و به شکل فعل “Cohabit”، از سال 1530 میلادی مشاهده شده است. بر اساس این فرهنگ احتمال دارد که این واژه مستقیما از زبان لاتین متأخر وارد زبان انگلیسی شده باشد.[2]

[1]– (Online Etymology Dictionary, 2022)

[2] (Ref…, 1988, p. 187)

Cohabitation از منظر لغت‌نامه‌ها

رجوع به لغت‌نامه‌های مرجع زبانِ اصلی، برای درک معنا و مفهوم عبارات و کلماتی که از فرهنگ بیگانه وارد زبان و فرهنگ ما شده‌اند، یکی از بهترین گزینه‌هاست. اگرچه لغت‌نامه‌های متعددی در دسترس و قابل استفاده بود اما به جهت تشابه زیاد، تنها به تعریف بیان شده در 4 مورد از معروفترین آنها بسنده می‌کنیم.

 

Oxford

(usually of a man and a woman) To live together and have a sexual relationship without being married.[1]

Cambridge

If two people, especially a man and woman who are not married, cohabit, they live together and have a sexual relationship.[2]

همباشی (cohabitation) در لعت‌نامه‌ها

Collins

The state or condition of living together in a conjugal relationship without being married.[3]

Longman

To live with another person and have a sexual relationship with them without being married.[4]

[1] (Oxford Advanced Learner’s Dictionary online, 2022)

[2] (Cambridge Dictionary, 2022)

[3] (Collins Dictionary, 2022)

[4] (Longman Dictionary, 2022)

با کمی دقت مشخص می‌شود که همه تعاریف ارائه شده دارای سه رکن مشترک و اساسی هستند:

زندگی با یکدیگر، امکان ارتباط جنسی (همچون زن و شوهر) و بدون ازدواج.

زندگی با یکدیگر

امکان ارتباط جنسی (همچون زن و شوهر)

بدون ازدواج

بر این اساس اگر بخواهیم مفهوم کلمه Cohabitation را بیان کنیم، عبارت زیر می‌تواند تعریف نسبتا کاملی باشد:

"نوعی زندگی مشترک بین دو نفر (با هر جنسیتی) با امکان ارتباط جنسی و بدون ازدواج"

توجه داشته باشید کلمه Cohabitation به طور عمومی به معنای زندگی مشترک و همزیستی استفاده می‌شود مثلا برای زندگی انسان در کنار حیوانات خانگی و یا زنبورهای عسل، برای بیان در کنار هم بودن احزاب سیاسی متضاد در یک دولت و یا زندگی مذاهب متفاوت در کنار یکدیگر نیز به کار می‌رود.

اما در حوزه مفاهیم مرتبط با زندگی مشترک دو نفر، بر اساس اصطلاحات رسمی جمعیت شناختی و جامعه ‌شناسان، این کلمه را برای “Unmarried Cohabitaton” یعنی زندگی مشترک بدون ازدواج به کار می‌برند و زیرمجموعه “زندگی‌های مشترک توافقی” [1] قرار می‌گیرد.[2]

[1]– …Ref

[2]–  (Ref… , 2016, p. 61)

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، واژه “همباشی” را در بخش علوم سلامت، به عنوان همتای فارسی کلمه Cohabitation مصوب کرده است.[1] بر همین اساس ما نیز واژه “همباشی” را به کار خواهیم برد.

[1]–  (فرهنگستان زبان و ادب فارسی, 1401)

بررسی همباشی (cohabitation) در لغت‌نامه‌ها و ریشه‌شناسی آن برای تعیین دقیق مفهوم این واژه امری ضروری است.

همانطور که ملاحظه شد، مفهوم لغوی واژه همباشی که مشهور به ازدواج سفید شده است، هیچگونه ارتباطی با ازدواج ندارد. 

فهم عرفی و تعریف عامّه مردم در غرب نیز دقیقا بیانگر تمایز همباشی و ازدواج است. که در بخش کیفیت همباشی ( ازدواج سفید ) در غرب به آن می‌پردازیم.

عدم توجه کافی به تعریف صحیح مفاهیم و واژگان تخصصی، می‌تواند سر منشاء خطاهای بزرگ علمی باشد. در همین رابطه رجوع کنید به نقد مقالۀ ازدواج عرفی در ترازوی اخلاق.